روش های پایین آوردن آمپر دمای خودرو
اگر سامانه خنک کننده اتومبیل شما به درستی عمل نکند گرمای حاصل از احتراق پیشرانه به درستی انتقال نمی‌یابد و موجب آسیب رسیدن به اجزای درونی پیشرانه می‌شود. برای پیشگیری از بالا رفتن آمپر آب باید از سلامت کامل سامانه خنک کننده و داشتن مایع کافی در آن مطمئن شوید و موقع رانندگی هر از چند گاهی چشمتان به آمپر دمای پیشرانه باشد تا به محض اینکه دما کمی از حد نرمال بالاتر رفت مبادرت‌های لازم برای جلوگیری از جوش آوردن را اجرا نمایید. شاید این سؤال برای شما پیش بیاید که دمای نرمال کارکرد پیشرانه در چه محدوده‌ای است؟
پاسخ این پرسش با چک نمودن عقربه آمپر آب هنگام روشن و خاموش شدن فن‌های رادیاتور در حالت دور کند معلوم می‌گردد. برای پی بردن به این موضوع در شرایطی که پیشرانه اتومبیلتان روشن است (کولر خاموش باشد) از اتومبیل پیاده شده و از بخش جلو پنجره فنها را تحت نظر داشته باشید. به محض اینکه فنها آغاز به چرخیدن نمودن درون کابین برگردید و موقعیت عقربه دمای آب را حفظ نمایید. همچنین به محض اینکه فنها خاموش شدند همین حرکت را تکرار نمایید و موقعیت عقربه ذکر شده را به خاطر بسپارید. به خاطر همین محدوده بازی عقربه پشت آمپر بین دو حالت روشن و خاموش شدن فنها محدوده دمایی کارکرد نرمال پیشرانه اتومبیل شماست.
البته این محدوده برای حالت عادی است و هنگام حرکت در سرپایینی ممکن است آمپر آب مقداری پایینتر از حد نرمال باشد یا هنگام حرکت در سربالایی با کولر روشن کمی بالاتر از نرمال باشد که مشکلی ایجاد نمی‌کند.
حال اگر در وضعیتی قرار گرفتید که آمپر آب در حالت عادی از مقدار معلوم شده هنگام روشن شدن فن بالاتر رفت و بعد از مدتی به جای قبلی خود بر نگشت باید چه اقدامی نماییم تا جلوی بالا رفتن بیش از حد دمای آب گرفته شود؟
۱ – اتومبیل را متوقف نموده و در کاپوت را بالا بزنید تا مقداری از گرمای اطراف پیشرانه خارج گردد. در چنین حالتی به هیچ وجه در رادیاتور یا در مخزن انبساط را باز نکنید چون فشار سامانه بسیار بالاست و خطر سوختگی در اثر پاشیدن آب وجود دارد.
۲ – سراغ فنها رفته و عملکرد آنها را بررسی نمایید اگر فنها خاموش بودند دکمه کولر را بزنید تا دور تند فنها وارد مدار شوند. اگر باز هم فنها عمل نکردند کمی آب روی پره‌های رادیاتور بریزید و بعد از اینکه دما به حالت نرمال برگشت پیشرانه را خاموش نمایید و مشکل عدم عملکرد فنها را برطرف نمایید. (به هیچ وجه روی خود پیشرانه آب نریزید چون دمای آن خیلی بالاست و سبب آسیب رسیدن به سرسیلندر و دیگر قطعات می‌شود) در اتومبیل‌های قدیمی که فن آنها مکانیکی است از سالم بودن تسمه پروانه مطمئن شوید چون پاره شدن آن موجب عدم چرخش پروانه و بالا رفتن دما می‌شود.
در اتومبیل‌هایی که فن آنها مکانیکی و به وسیله موتور به گردش در می‌آید با گاز دادن در حالت در جا و رساندن دور پیشرانه به ۲۰۰۰ می‌توانید تا حدودی به کم نمودن دمای موتور کمک کنید. (به ویژه هنگامی که در ترافیک گیر کرده‌اید و امکان حرکت وجود ندارد). خرابی سنسور دمای آب یا رله فنها از دیگر علت‌های عمده مختل شدن عملکرد فن‌های الکتریکی می‌باشد.
۳ – اگر فنها در حال چرخش بودند ولی دمای پیشرانه همچنان رو به بالا رفتن بود احتمال کم بودن آب در سامانه وجود دارد. در این شرایط پیشرانه را خاموش نموده ولی هر چند ثانیه یکبار یک استارت کوچک (تک استارت) بزنید در حدی که موتور روشن نشود و تنها پیستون‌ها بالا پایین بروند. با این کار احتمال چسبیدن رینگ پیستون به دیواره سیلندر کاهش می‌یابد. بعد از اینکه دما کاهش یافت در رادیاتور را باز نمایید و در صورت کم بودن آب مقدار کسری آن را جبران نمایید. سپس اگر نشتی در سامانه خنک کننده وجود دارد که موجب کمبود آب شده است آن را شناسایی نموده و برطرف کنید. (تنها در مواقع اضطراری از آب شهر استفاده کنید و تا حد امکان از مخلوط ضد یخ و آب مقطر استفاد نمایید.)
۴ – اگر فنها در حال چرخش بودند و از عدم کمبود آب در سامانه نیز مطمئن بودید و حتی با ریختن آب روی رادیاتور باز هم دما پایین نیامد مشکل از چیست؟ در چنین حالتی ۳ حالت پیش می‌آید:
۱ – وجود هوا در سامانه:
همانطور که می دانید اگر در سامانه خنک کننده هوا وجود داشته باشد جلوی گردش آب را می‌گیرد و موجب بالا رفتن دما می‌شود. برای برطرف نمودن این مشکل پیشرانه را خاموش نموده و برای جلوگیری از چسبیدن رینگ پیستون‌ها نکات گفته شده در مورد سوم را رعایت نمایید و بعد خنک شدن پیشرانه باید عمل هواگیری به وسیله مکانیک ماهر انجام شود تا مشکل برطرف گردد.
۲ – قفل نمودن ترموستات:
نحوه تشخیص قفل شدن ترموستات به این شکل است که دست خود را به رادیاتور نزدیک کنید و اگر حس کردید دمای آن بالا نیست دستتان را روی رادیاتور بگذارید. اگر احساس کردید رادیاتور سرد است ولی دمای آمپر آب پیشرانه از حد نرمال بالاتر بود احتمال قفل شدن ترموستات وجود دارد. در چنین مواقعی چاره‌ای جز خاموش نمودن پیشرانه و صبر کردن ندارید تا بعد از خنک شدن مبادرت به تعویض ترموستات کنید. لازم به بیان است که دیر عوض نمودن مایع سامانه خنک کننده و جرم گرفتن درون سامانه از عواملی هستند که موجب قفل شدن ترموستات می‌شوند.
۳ – مسدود شدن مجاری عبور آب در رادیاتور یا کثیفی پره‌های رادیاتور:
برای اینکه مطمئن شوید درون رادیاتور شما جرم ندارد یا مسدود نشده است باید به رادیاتور ساز معتبر مراجعه نمایید تا وضعیت کل سامانه را برای شما بررسی نماید. مسلماً در صورت انسداد، آب نمی‌تواند به آسانی گردش کند و خنک شدن پیشرانه مختل می‌شود. این مشکل ممکن است در مواقع عادی که فشار روی پیشرانه زیاد نباشد (مانند حرکت در سرپایینی) خودش را نشان ندهد و فقط هنگامی که به پیشرانه فشار بیاورید (حرکت در سربالایی، روشن بودن کولر و …) بروز نماید.
وجود برگ و گل و لای و حشرات در بین پره‌های رادیاتور نیز از بازدهی آن به شدت می‌کاهد.
۴ – از کار افتادن واتر پمپ:
این شرایط گاها به ندرت اتفاق می افتد. اگر با تعویض ترموستات همچنان مشکل پا بر جا بود می‌توان به خرابی واتر پمپ شک نمود. برای برطرف نمودن عیب باید واتر پمپ بررسی گردیده و در صورت نیاز تعویض گردد.
مشکل سرسیلندر و واشر:
در اتومبیل‌هایی که مایع سامانه خنک کننده آنها مدت زمان زیادی تعویض نشده است یا به جای ترکیب آب مقطر و ضد یخ، آب شهر یا ضد یخ خالی در رادیاتور آنها جریان داشته بعد از مدتی موجب خورده شدن واشر سرسیلندر و حتی خود سرسیلندر می‌شود و در موقع بروز چنین مشکلی دی اکسید کربن یا روغن وارد رادیاتور شده و سبب بالا رفتن دما و حتی ترکیدن شیلنگهای رادیاتور می‌شود. تشخیص عیب واشر سر سیلندر کار ساده‌ای نیست و باید به وسیله افراد اهل فن بررسی گردد ولی علائم شایع آن سفت شدن بیش از حد شیلنگهای رادیاتور هنگام گرم بودن پیشرانه (در حدی که با دست نتوانید آنها را فشار دهید)، کم نمودن مداوم آب رادیاتور، بد کار کردن پیشرانه هنگام استارت اول صبح و شنیدن صدایی مانند باز نمودن در نوشابه هنگام باز کردن در رادیاتور (بعد از پایین اومدن آمپر آب) است که نشان از وجود کمپرس موتور در درون سامانه خنک کننده است.
برای جلوگیری از مشکلات فوق چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
رسیدگی مرتب به رادیاتور و بررسی کامل اجزای آن و اطمینان از عدم هر گونه نشتی در سامانه، تعویض به موقع مایع سامانه خنک کننده (مطابق دفترچه راهنمای اتومبیل – معمولاً هر ۲ سال یکبار)، چک نمودن مقدار آب موجود در سامانه به صورت هفتگی، چک نمودن وضعیت فنها، اطمینان از پر بودن گاز کولر هنگام استفاده از آن (در صورت کمبود گاز در مدار کولر، فرمان روشن شدن فنها در حالت تند صادر نمی‌شود)، بررسی وضعیت در رادیاتور و تعویض آن در صورت نیاز، هواگیری صحیح و اصولی و تمیز نمودن پره‌های رادیاتور سالی ۱ بار از اصلی‌ترین اقداماتی است که می‌توان انجام داد تا از بالارفتن دمای آب پیشرانه پیشگیری گردد.
