ممکن است پیش بیاید که سایرین به علتهای مختلف در زمانهایی که نزدیک کامپیوترتان نیستید، از آن استفادهی شخصی کنند. برای مثال همخانه یا هماتاقیهای فضول یا حتی خواهر و برادرها. برای پیشگیری از این وضعیت میتوانید از رمز عبور برای کامپیوتر خود استفاده کنید تا کسی جز خودتان نتواند به کامپیوتر دسترسی داشته باشد. اما در صورتی که شک دارید دوستان، هماتاقیها یا خواهر و برادرتان رمز عبورتان را میدانند و به استفاده از کامپیوتر شما ادامه میدهند، چه باید کرد؟ در این صورت میتوانید راههای زیر را برای رفع شک به کار بگیرید.
بررسی لاگها
همهی کامپیوترهای شخصی لاگهای خود را نگه میدارند. لاگها در واقع لیستی از کلیهی اعمالی هستند که با کامپیوتر انجام میشود و کامپیوتر بهصورت خودکار همهی آنها را ثبت میکند. این اطلاعات ثبتشده در دسترس هستند و با مشاهده و بررسی آنها، میتوان فهمید چه کارهایی با کامپیوتر انجام شده است. این اطلاعات فاکتور زمان را هم در خود دارند. پس میتوان علاوه بر نوع عمل، از زمان وقوع آن هم مطلع شد.
آسانترین راه برای اینکه متوجه شویم کسی بدون اجازه از کامپیوتر استفاده کرده، این است که کامپیوتر را روی حالت Sleep قرار دهید و سپس در بخش لاگها زمانی که کامپیوتر از حالت Sleep خارج شده را چک کنیم. اگر در زمانی که در اتاق نبودهاید، کامپیوتر از حالت Sleep خارج شده باشد، میتوانید اطمینان حاصل کنید که هماتاقی یا یکی از افرادی که در اتاق رفتوآمد داشته، به کامپیوتر شما سرک کشیده است. اگر رمز عبوری برای کامپیوتر تنظیم نکرده باشید، احتمالا فعالیتهای دیگری را هم در لاگها مشاهده میکنید. با همین روش میتوانید بفهمید در زمانهایی که در اتاقتان نیستید، آیا کسی به کامپیوترتان دست زده یا خیر.
کاربران مک میتوانند از طریق اپلیکیشن Console که از نرمافزارهای پیشفرض مک است، نسبت به بررسی لاگهای سیستم، اقدام کنند. امکان فیلتر بخشی از لاگ بر اساس زمان در این اپلیکیشن وجود دارد.
کاربران ویندوزی میتواند از Event Viewer استفاده کنند. در پنجرهی این برنامه که نرمافزارهای پیشفرض ویندوز است، به دنبال Windows Log بگردید و سپس در بخش Systems لاگها را یافته و فعالیتهای مشکوک را جستجو کنید.
تاریخچهی مرورگر
افراد باهوش و بادقت معمولا پس از استفاده از مرورگر، تاریخچهی (History) آن را پاک میکنند. اما احتمالا هماتاقی شما آنقدرها هم وسواسی و دقیق نیست. اگر هم باشد احتمالا به جای پاک کردن موردی یا یک ساعت اخیر تاریخچهی مرورگر، تمام تاریخچه را پاک میکند و دستش برای شما رو میشود. البته چنانچه هیچ فعالیت مشکوکی در تاریخچهی مرورگر خود پیدا نکردید، احتمالا هماتاقیتان از Private Browsing -در فایرفاکس یا سافاری- یا حالت Incognito در کروم، استفاده کرده است. در این صورت میتوانید با کمک بررسی لاگ ابزارهایی مانند OpenDNS، کلیهی درخواستهایی که از طریق کامپیوتر و مرورگر(های) شما ارسال شده را مشاهده کنید و بدینترتیب بفهمید هماتاقیتان چه سایتهایی را با کامپیوتر شما مرور کرده است.
نرمافزارهای دیدهبان
اگر هماتاقی شما به قدر کافی باهوش و دقیق است که ردپاهای خود را پاک کند، میتوانید به روشهای دیگری مچ او را بگیرید. اپلیکیشن Prey میتواند در این زمینه به کمک شما بیاید. با کمک آن میتوانید بهصورت همزمان چندین ابزار را با سیستمهای عامل مختلف (مک، ویندوز، اندروید و iOS) تحت نظر داشته باشید. این نرمافزار که در واقع برای مواقعی که ابزارتان دزدیده شده کاربرد دارد، میتواند محل کامپیوتر، تبلت یا گوشی را به شما بگوید، صفحه را قفل کند و پیام اخطار برای کسی که ابزار را دزدیده یا پیدا کرده ارسال کند. تمامی اینها از طریق نصب نسخهی رایگان این اپ در دسترس است. اما در نسخهی پولی، امکان نصب Keylogger (برای بررسی واژهها و جملات یابندهی ابزار) وجود دارد. بدین ترتیب با کمک این نرمافزار میتوانید هر آنچه را دوستتان در زمان استفادهی غیرمجاز از کامپیوتر شما تایپ میکند ببینید. اپلیکیشنهای Revealer Keylogger و Elite Keylogger بهترتیب برای ویندوز و مک، ابزارهای جایگزین کاربردی و خوبی در این زمینه هستند.
استفاده از دوربین
اگر روشهای بالا را نمیپسندید یا به هر دلیلی نمیخواهید یا نمیتوانید از آنها استفاده کنید، راه نهایی استفاده از دوربین است. میتوانید با نصب یک دوربین در اتاقتان در بین کتابهای قفسه کتابها و یا جایی دور از چشم، عملکرد هماتاقیتان را در خصوص استفاده از کامپیوترتان زیر نظر گرفته و مچ او را بگیرید. البته راهحلهای مشابهی هم وجود دارد که بتوانید از وبکم برای این کار استفاده کنید تا بهصورت خودکار یک عکس از هر کسی که قصد فضولی در کامپیوترتان داشته باشد، گرفته شود.
به هر حال روشهای بالا نه فقط در مورد هماتاقیهای فضول، بلکه به منظور کاربریهای معمول در خصوص استفاده یا عدم استفادهی غیرمجاز از کامپیوتر یا حتی گوشی شما کاربرد دارد. از این روشها غافل نباشید تا بتوانید در صورت لزوم، امنیت ابزارهای خود را برای پیشگیری از دسترسیهای غیرمجاز افزایش دهید.
منبع:digimag